Banner

Organisatieontwikkeling

OrganisatieontwikkelingOrganisatieontwikkeling is gericht op het ontwikkelen van de kwaliteit van de organisatie en het werk. Kenmerkend is dat het einddoel en de weg ernaar toe nog niet vaststaan, maar gaandeweg pas duidelijk worden naarmate het proces vordert.

Participatie van organisatieleden is cruciaal bij organisatieontwikkeling, evenals gezamenlijke ontwikkeling en leren. De betrokkenen ontwikkelen zelf hun leer- en ontwikkelproces of worden soms in leersituaties gebracht en gemotiveerd om te leren. Het draagvlak is natuurlijk het grootst als mensen zelf sturing kunnen geven aan organisatieontwikkeling.

Stapsgewijze verandering en gezamenlijke betekenisgeving

Het gaat er in ontwikkelbenaderingen dus om mensen aan het werk te krijgen, bij te laten dragen en mee te laten werken aan het proces en zich daarin te ontwikkelen. De manier waarop is meestal door verandering te zien als een serie van incrementele stappen. Organisatieontwikkeling krijgt een nogal sturende betekenis als het is gebaseerd op de veronderstelling dat alleen of vooral de medewerkers "moeten leren". Zo'n opvatting van organisatieontwikkeling sluit vraagstukken die bijvoorbeeld voortkomen uit de interactie tussen medewerkers en management bij voorbaat uit.

In ontwikkelprocessen vindt men het vaak belangrijk om legitimiteit voor verandering te creëren, vaak gerepresenteerd door de term 'management of meaning'. Daarbij gaan initiatiefnemers er vaak vanuit dat zij intentioneel een gezamenlijke identiteit of cultuur kunnen "construeren" in een gezamenlijk proces. In de praktijk is het natuurlijk maar de vraag of het zo werkt. Vaak is management of meaning hooguit een kwestie van interveniëren in de politieke en culturele systemen van de organisatie met als doel legitimiteit te creëren voor de ideeën van initiatiefnemers van het ontwikkelproces. Maar wanneer aangevlogen vanuit een benadering van co-creatie en reflectie op bestaande culturen kan management of meaning een interessante exercitie zijn.

Organisatieontwikkeling en systeemdenken

De systeembenadering is behulpzaam bij organisatieontwikkeling en helpt om onderliggende structuren te zien die als aangrijpingspunt voor verandering dienen. Verandering is gericht op zowel menselijke als organisationele systemen. Systeemdenken maakt organisatieontwikkeling ook tot een vloeiender proces dan ontwerpstrategieen plegen te doen doordat het verandering ziet als proces in plaats van momentopnamen in blauwdrukken.