Onze samenleving verandert ingrijpend en kantelt
steeds meer naar een netwerksamenleving en een
participatiesamenleving. De oorzaken:
- Groeiend bewustzijn van het sector overschrijdende karakter van
maatschappelijke vraagstukken
- Toenemende afhankelijkheden tussen (publieke of private)
organisaties in ketens
- Kolomsgewijs en hiërarchisch organiseren passen steeds minder
goed bij de complexe vraagstukken en de variëteit in
belanghebbenden. Discipline-overstijgende en horizontale
samenwerking zijn nodig
- Een toenemend besef dat de overheid niet alles kan overzien en
sturen
- Met het huidige systeem zijn de kosten op den duur niet meer
hanteerbaar
De politiek heeft het begrip participatiesamenleving
geintroduceerd om deze problemen op te vangen. Helaas lijkt het
kabinet de participatiesamenleving vooral aan te vliegen als een
bezuinigingsopgave en zitten regels tegelijkertijd een
participatiesamenleving nog regelmatig in de weg. Maar als we er
anders naar kijken, dan kunnen we ook kansen zien om burgers een
stem en meer ruimte te geven in de oplossing van maatschappelijke
vraagstukken.
Zo'n kanteling naar meer maatschappelijke participatie en
samenwerking tussen verschillende instellingen en burgers roept
allerlei nieuwe vragen op. Want hoe organiseer je dan de
samenwerking tussen al die verschillende organisaties of
belanghebbenden? Hoe breng je al die verschillende belangen
constructief bijeen? Hoe ga je om met belangentegenstellingen en
verschillen van mening? Hoe zorg je dat de dialoog constructief
verloopt en tot mooie uitkomsten leidt? En hoe verweef je nieuwe
ideeën uit de samenwerking met bestaand beleid?
Uitdagingen van de participatiesamenleving
Enkele voorbeelden van uitdagingen in de
participatiesamenleving:
Als het gaat om het samen (her)inrichten van buurt, wijk of
gebied is co-creatie natuurlijk een prachtig middel. Maar in de
praktijk levert het regelmatig spanningen op. Hoe verenig je
verschillende belangen?
Sommige mensen vallen nu onbedoeld buiten de boot qua werk.
De participatiewet wil dit proberen te ondervangen. Maar het risico
is dat daarmee bestaande banen in gevaar komen. Waar zit de rek of
hoe creëer je die samen? En hoe zorg je dat iedereen meedoet,
zónder te sturen?
Van zorgen voor naar zorgen dat betekent dat zorgverleners
in toenemende mate cliënten de regie moeten gaan geven. Maar wat
betekent dat in de praktijk, welke rol(len) neem je daarin als
zorgverlener en kan elke cliënt dat wel?
Co-creëren van verantwoordelijkheden en rollen
Dilemma's zoals deze vragen om het samen met doelgroepen of
cliënten her'uitvinden' van verantwoordelijkheden en rollen in
dialoog. Lees meer over dialoog.